Afrikaanse Varkenspest in het Duitse Hessen
Afrikaanse Varkenspest in het Duitse Hessen
Impact en maatregelen voor jagers in Nederland
Er is een met Afrikaanse Varkenspest (AVP) besmet wild zwijn gevonden op 15 juni j.l. in Hessen, Duitsland, vlakbij Frankfurt am Main. Rondom de vindplaats is een zone van vijftien kilometer ingesteld, waarin het verboden is te jagen en waarin gezocht wordt naar andere kadavers. AVP is een zeer besmettelijke virusziekte die varkens en wilde zwijnen treft. Bijna alle besmette dieren sterven binnen twee weken na besmetting. Nederland is momenteel vrij van AVP, maar recente gevallen in Duitsland tonen aan dat de dreiging reëel is. Goede informatie is van groot belang om verspreiding van het virus te voorkomen.
De vondst onderstreept het belang van strikte veiligheidsmaatregelen. Menselijk handelen, zoals het transport van besmette materialen, is vermoedelijk de oorzaak van deze uitbraak, gezien de afstand van vijfhonderd kilometer tot het dichtstbijzijnde besmette gebied. Tot nu toe is er slechts één besmet wild zwijn ontdekt. Een paar kilometer verderop werden nog twee dode wilde zwijnen aangetroffen, die negatief testten op het virus. In september 2020 werd het eerste geval van AVP aangetoond bij een wild zwijn in het Duitse Brandenburg. Met het nu bevestigde geval in het district Groß-Gerau heeft het virus voor het eerst de deelstaat Hessen bereikt.
Gevolgen van een uitbraak
Een uitbraak van AVP heeft grote gevolgen voor de varkenshouderij en de jacht.
Voor de varkenshouderij
Bij een uitbraak onder gehouden varkens wordt een beschermings- en bewakingszone (tussen 3 en 10km) ingesteld, waarbinnen strenge beperkingen voor varkenshouderijen gelden. Het besmette bedrijf wordt geruimd en er worden strikte vervoersverboden ingesteld.
Voor de jacht
Bij een uitbraak onder wilde zwijnen wordt er een ‘besmette zone’ ingesteld, waarbinnen maatregelen gaan gelden ten aanzien van de jacht (op alle diersoorten), bos- en akkerbouw en varkenshouderijen. Dit alles om verspreiding van het virus te voorkomen, zowel onder wilde zwijnen als onder gehouden varkens.
Risico
Wat is momenteel het risico van AVP voor Nederland, vooral in verband met het Europees Kampioenschap voetbal dat nu in Duitsland wordt gehouden? We hebben een aantal vragen voorgelegd aan de afdeling diergezondheid bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV):
Wat is het besmettingsgevaar richting Nederland, en is dat nu verhoogd?
“Vorig jaar heeft de deskundigengroep dierziekten een risicobeoordeling gegeven, waarin het risico op introductie naar Nederland geduid wordt. De situatie nu laat zich redelijk vergelijken met de uitbraak in België in 2018. Destijds is ook aan de deskundigengroep dierziekten gevraagd wat de uitbraak deed met het risico op insleep naar Nederland. Uit het advies van toen blijkt dat zij destijds constateerden dat dit onveranderd bleef. In dit geval, en met de informatie die we nu hebben, verwachten we dezelfde conclusie. Mocht daar aanleiding voor zijn, dan zullen we nieuw binnengekomen informatie wegen en eventueel een nieuwe risicobeoordeling vragen van de deskundigengroep Dierziekten.”
Is er extra risico op insleep in verband met het EK?
“Vooralsnog is dat onbekend. Onze inschatting is dat het EK-publiek vooral binnenlandse reizen maakt, waardoor er geen grotere kans is op insleep vanuit Duitsland naar Nederland.”
Kunnen jagers vlees (na onderzoek op trichine) nog meenemen?
“Zolang jagers zich aan de verschillende wettelijke bepalingen houden, mogen zij vlees, ook uit het buitenland, meenemen. Vlees van wilde zwijnen mag echter niet uit besmette gebieden worden vervoerd, dus dat is in ieder geval niet toegestaan.”
Wat jagers kunnen doen?
- Laat geen etensresten achter in het buitengebied
- Was kleding, laarzen en voertuigen grondig na het jagen in risicogebieden
- Het is verboden om vlees van wilde zwijnen uit besmette gebieden mee te nemen naar Nederland
- Werk samen met de overheid om snelle detectie en eliminatie van de ziekte mogelijk te maken:
- Meld ieder kadaver van een wilde zwijn dat je vindt direct aan de regionale grofwildcoördinator (zie protocol)
- Raak kadavers niet aan en markeer de locatie onopvallend
- Volg protocollen op en informeer jezelf over lokale maatregelen en risicogebieden
Cruciale rol
Als je in het buitenland jaagt, wees dan extra alert op de aanwezigheid van AVP in die regio. Raadpleeg lokale autoriteiten voor richtlijnen en vermijd het meenemen van vleesproducten of trofeeën naar Nederland. Als jagers spelen wij een cruciale rol in het beschermen van Nederland tegen AVP. Door bewust en voorzichtig te handelen, kunnen we helpen voorkomen dat deze verwoestende ziekte ons land bereikt. Samen kunnen we ons inspannen om ervoor zorgen dat een introductie voorkomen wordt en de Nederlandse varkenshouderij en wilde zwijnenpopulaties gevrijwaard blijven.