Ganzen, ganzen, ganzen!
In de loop van juni begint voor de Nederlandse jagers één van de drukste periodes van het jaar: de eerste ganzen beginnen na de ruiperiode weer te vliegen. En dat terwijl de akkers vol staan met sappige gewassen. Dit betekent dat overal in ons land de wekkers vroeg worden gezet om op tijd bepakt en bezakt op kansrijke plekken in het jachtveld te zijn. Want ganzen bejagen is meestal werk van vroege vogels. Voordat u op pad gaat is het belangrijk dat u weet waar u aan toe bent. De Jagersvereniging zet per provincie op een rij wat is toegestaan.
Overzicht van ganzenontheffingen
Tegemoetkomingen landbouwschade door dieren neemt sterk toe
Onderzoek CLM in 2013: landbouwschade in het veld is factor 4 hoger
Lokkers en lokfluiten: wat mag er op basis van ontheffingen?
Goed en efficiënt ganzen te bejagen vraagt veel tijd: zowel in de voorbereiding als tijdens de jacht zelf. En het zijn er heel veel, dus er wordt door de boeren regelmatig om actie gevraagd om schade en overlast te voorkomen en beperken. Om uw beschikbare tijd efficiënt te gebruiken en ganzen goed binnen bereik van het hagelgeweer te krijgen zijn plastic ganzenlokkers en lokfluiten nodig. Zo is de kans het grootst dat ganzen zich laten verleiden om in de buurt van de jager te komen. Hieronder vindt u een overzicht van de provinciebrede ontheffingen voor populatiebeheer van ganzen.
De Jagersvereniging probeert in 12 provincies een praktisch uitvoerbare regeling te krijgen met zo min mogelijk administratieve lasten voor ganzenbejaging. Wanneer de provincie een beleid maakt probeert de Jagersvereniging met de landbouworganisaties alle provincies te overtuigen dat de ganzenproblemen zich niet aan de provinciegrenzen houden. Vervolgens legt de faunabeheereenheid de planmatige uitvoering van het beleid in een faunabeheerplan vast; de basis voor een provinciale vrijstelling, verordening, of ontheffing. In dit stadium probeert de Jagersvereniging het provinciale beleid zo ruim en eenvoudig mogelijk in het faunabeheerplan vastgesteld te krijgen. Op basis van het faunabeheerplan wordt een ontheffing aangevraagd. De provincie beoordeelt dan nogmaals of het plan goed is onderbouwd. De provincie kan dan toestaan dat ganzen (met het geweer) bejaagd mogen worden. Iedereen in de provincie die het niet eens is met dat besluit kan bezwaar aan tekenen, en in de praktijk komt dit ook vaak voor. Daarom zijn de bejagingsmogelijkheden voor jagers per provincie verschillend. In dit stadium ondersteunt de Jagersvereniging de Faunabeheereenheden en de provincies om de mogelijkheden te handhaven.
De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van vorig jaar:
- In Gelderland is ook het gebruik van lokfluiten toegestaan
- In Noord-Brabant is de mogelijkheid om met lokkers en lokfluiten te jagen momenteel vervallen, gewerkt wordt aan herstel van de ruime ontheffing van vorig jaar
Overzicht van ganzenontheffingen
De gans in de hand
De cijfers liegen er niet om, in ons land hebben we in de zomer zo’n 600.000 ganzen. In de winter komen hier afhankelijk van het weer ruwweg 2 miljoen bij. Deze gigantische aantallen zorgen voor fikse landbouwschade, CLM-onderzoek uit 2013 komt op 76 miljoen euro schade door ganzen. Zo’n driekwart van de landbouwschade vindt in de eerste helft van het jaar plaats, als de aantallen ganzen op hun hoogtepunt zijn (NRC, 2017). Jagers zijn veel tijd kwijt aan de bestrijding van schade door dieren, onderzoek (CLM, 2014) wijst erop dat schadebestrijding 80% van de tijd van jagers in beslag neemt. Opgeteld met populatiebeheer besteden jagers jaarlijks 13.000 FTE aan tijd voor de uitvoering van overheidsbeleid, het voorkomen en beperken van landbouwschade en het beheren van populaties.
Het aantal ganzen in NL in januari. bron: CBS, SOVON
Wat wil de Jagersvereniging?
Het huidige systeem van het voorkomen en vergoeden van faunaschade behoeft dringend verbetering, want schadebedragen nemen jaarlijks toe, de bereidheid van de overheid om tegemoetkomingen te blijven betalen neemt af en de juridische procedures stapelen zich op. LTO Nederland, De Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging en de Federatie Particulier Grondbezit roepen de politiek en de Nederlandse overheid op om een duurzaam faunabeheer, schadepreventie en schadevergoeding mogelijk te maken. Diersoorten zoals ganzen die in dusdanig groten getale voorkomen dat deze maatschappelijke, ecologische en economische schade veroorzaken zouden in de basis onder het jachtregime onder goedgekeurde wildbeheerplannen moeten worden beheerd. Deze diersoorten, met name ganzen, reeën, wilde zwijnen, edelherten, damherten en smienten, waren in 2016 samen goed voor ruim 19 miljoen van de 21 miljoen euro uitbetaalde schadevergoeding.
Heeft u weleens ganzen over? Zorg dat u te vinden bent op Wild op de Kaart!
De Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging faciliteert met ‘Wild op de kaart’ het contact tussen aanbieders en afnemers van wild, zodat wild eten voor iedereen gemakkelijk bereikbaar wordt. De aanbieder van wild is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het aangeboden wild alsmede voor een correcte levering.
Aanmelden voor Wild op de Kaart!
Tegemoetkomingen landbouwschade door dieren neemt sterk toe
De Monitor Faunaschade van BIJ12 geeft de mogelijkheid om per provincie, diersoort, gewas en jaartal faunaschadecijfers op te vragen. De cijfers die worden opgevraagd via de Monitor Faunaschade betreffen getaxeerde schades en aan de aanvragers verleende tegemoetkomingen. In het laatste jaarverslag van BIJ12 Faunafonds in 2016 was te lezen dat in dit jaar ruim 21 miljoen euro werd uitgekeerd aan tegemoetkoming in de faunaschade. In de Monitor Faunaschade is te lezen dat de totale uitkering van tegemoetkomingen in 2017 iets opliep naar 22 miljoen euro, in 2018 was dit bedrag opgelopen tot ruim 23 miljoen euro.
Hier vindt u de monitor faunaschade van BIJ12: https://monitorfaunaschade.bij12.nl/
Onderzoek CLM in 2013: landbouwschade in het veld is factor 4 hoger
Om inzicht te krijgen in de kosten en baten van wilde dieren die schade veroorzaken in de landbouw, zijn er enquêtes gehouden onder agrariërs. Uit dit onderzoek blijkt dat de totale faunaschade in de landbouw wordt geschat op €96 miljoen per jaar. Ongeveer 23% daarvan wordt vergoed door de overheid. De grootste schade wordt veroorzaakt door niet-beschermde, vrijgestelde soorten: €35 miljoen. Een groot deel van de totale schade, ca. €74 miljoen, wordt niet vergoed. Ganzen zijn verantwoordelijk voor 76% van de schade (CLM, 2013).
