Dag van de Biodiversiteit
Woensdag 22 mei aanstaande is de Dag van de Biodiversiteit. De Verenigde Naties hebben deze dag speciaal in het leven geroepen omdat de biodiversiteit (wereldwijd) in rap tempo afneemt. Biodiversiteit is, kort gezegd, de verzamelnaam voor de verscheidenheid aan dieren-, plantensoorten en micro-organismen op onze planeet. Zonder voldoende biodiversiteit geen goed functionerend natuurlijk landschap.
Om een beeld te geven: in Nederland daalde de biodiversiteit van ongeveer 40% in 1900 tot ongeveer 15% in 2000. [1] De belangrijkste oorzaken hiervan zijn landgebruiksverandering, milieudruk en versnippering van ecosystemen. Gelukkig zijn er verschillende initiatieven gestart – waaraan ook de Jagersvereniging een steentje bijdraagt – die een remmende werking op de neergaande tendens inzetten.
Natuur om de Hoek
Eén van die initiatieven is afkomstig van SBNL Natuurfonds, dat het project ‘Natuur om de Hoek’ heeft ontwikkeld. Natuur om de Hoek focust zich op biodiversiteit in het landelijk (agrarisch) buitengebied. Want sinds de jaren ‘50 zijn veel landschapselementen uit het buitengebied verdwenen: heggen, poelen en boomsingels werden verwijderd, sloten werden rechtgetrokken. Daarmee ging veel broodnodige biodiversiteit verloren. Natuur om de Hoek helpt boeren en andere particuliere landeigenaren om de biodiversiteit, natuurwaarden en bodem- en waterkwaliteit weer naar een hoger plan te tillen – en al op diverse plekken in Nederland met mooie resultaten.
Samenwerking
Binnen het kader van Natuur om de Hoek start SBNL Natuurfonds samen met de Jagersvereniging komend najaar enkele pilotprojecten, die gericht zijn op de aanleg van biotoop- en biodiversiteit-verbeterende landschapselementen. SBNL en de Jagersvereniging werkten in het verleden al vaker samen, en halen nu met dit samenwerkingsproject de banden weer constructief aan. Bij deze pilotprojecten zullen enkele WBE’s worden betrokken die samen met de deelnemende grondgebruikers een plan van aanpak gaan uitrollen, onder begeleiding van SBNL. Zo zullen zij gezamenlijk werken aan een gevarieerder, kleurrijker en gezonder landelijk buitengebied.
Landschapselementen
Arjan Ponsen, coördinator terreinbeheer bij SBNL, is samen met ecoloog Evelien Jongepier en regiomanager Christel Schattevoet van de Jagersvereniging één van de initiatiefnemers die de pilotprojecten nadere vorm en inhoud gaat geven. Arjan: ‘Binnen de projecten zullen we ons onder meer richten op het aanbrengen van landschapselementen om de bodemkwaliteit van het landelijk gebied te verbeteren, bijvoorbeeld door het aanleggen van heggen, poelen en boomsingels. Simpel gesteld: meer groen aanbrengen in het landschap, verbetert de kwaliteit van en het leven in de bodem. Uiteindelijk hebben alle partijen daar baat bij; agrariërs zullen hun grond- en grondwaterkwaliteit zien verbeteren, het gebied wordt rijker aan soorten waar het ecosysteem van profiteert en de voedselvoorziening van allerlei fauna- en insectsoorten neem toe.’
Agrarisch buitengebied
Nederland bestaat voor ongeveer 20 procent uit beschermde natuur, ook wel de ‘donkergroene natuur’ genoemd, waar onder meer de TBO’s, Natuurmomenten en Staatsbosbeheer zich veelal op focussen. In deze beschermde natuur wordt fors geïnvesteerd, maar de biodiversiteit stijgt daar nog nauwelijks. In het buitengebied bij agrariërs en landgoederen – 60 procent van ons totale landoppervlak – is nog een wereld te winnen. De overige 20 procent van ons land bestaat uit stads- en dorpsgebied.
Goed voor het wild
Arjan: ‘Als mensen de buitenlucht in willen en de fiets opstappen, is dat zo goed als altijd in het agrarisch buitengebied. In de beschermde natuur wordt in verhouding weinig gerecreëerd. Je ziet dat veel mensen willen investeren om hun eigen buitenomgeving verder te vergroenen. SBNL Natuurfonds is daarom binnen het project Natuur om de Hoek verschillende deelprojecten gestart, van kleinere boom- en struikprojecten op lokale bospercelen tot grootschalige grutto- en kievitprojecten. De pilotprojecten met de Jagersvereniging sluiten aan op de tendens om lokaal de natuur te verrijken met passende landschapselementen en om concreet, met de handen uit de mouwen, de biodiversiteit te laten toenemen. Ook voor het wild zullen de landschapselementen veel goed doen. Neem fazanten en patrijzen die heel goed gedijen bij het aanleggen van heggen en hagen, het aanplanten van eikenlanen is belangrijk voor de houtduif, knotwilgen waar de eenden in kunnen broeden, kruidenrijke graslanden voor hazen en reeën. Kortom, er kan een hoop mooi werk in ons landschap worden gedaan dat voor de verschillende deelnemende partijen écht evidente voordelen gaat opleveren.’
De pilotprojecten gaan in het najaar van start. Wij houden u op de hoogte van de vorderingen via onze nieuwskanalen. Kijk voor meer informatie over Natuur om de Hoek op: www.sbnlnatuurfonds.nl/natuur-om-de-hoek
[1] Cijfers afkomstig van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), onderdeel van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.